Vorige zomer werd de Stad Brugge opgeschrikt door vier eenzame overlijdens.  Deze confronterende vaststelling was de aanleiding voor een actieplan ‘Vierkant tegen eenzaamheid’. Op 3 oktober 2017 werd met een 140-tal geïnteresseerden uit zeer diverse sectoren nagedacht over de invulling van dit actieplan tijdens de startconferentie ‘Vierkant tegen eenzaamheid’. Alle aanwezigen op deze startconferentie hebben mee nagedacht over de invulling van dit actieplan. De voorstellen van die dag zijn zoveel als mogelijk behouden en verwerkt in het actieplan. Dit actieplan stellen we vandaag voor en geven meteen aan waar we staan.

 

Het actieplan is opgebouwd rond vier krachtlijnen die al eerder werden voorgesteld

1.meten en weten

2. detecteren en signaleren

3. modereren en coördineren

4. sensibiliseren en mobiliseren

Onder elk van deze vier krachtlijnen hebben we vier concrete acties ondergebracht die ondertussen in uitvoering zijn of uitgevoerd zullen worden. Zo krijgen we een krachtig 4x4 antwoord op de vraag hoe we eenzaamheid in Brugge kunnen terugdringen.

 

Bedoeling is om elk van deze acties in de praktijk te brengen. Dit moet ons niet alleen helpen om eenzaamheid meteen aan te pakken. Het moet daarnaast ook lessen opleveren over hoe we dit thema ook in de toekomst verder kunnen aanpakken. We willen dan ook, zoals op de startconferentie aangekondigd, een vervolgconferentie ‘Vierkant tegen eenzaamheid’ organiseren eind oktober 2018.  Op deze conferentie willen we de resultaten van dit eerste actiejaar tegen het licht houden en inspiratie opdoen hoe we in Brugge verder rond dit thema actief kunnen blijven.

Vandaag willen we een overzicht geven van de zestien actiesdie opgenomen zijn in het actieplan. Er werd een handige folder ontwikkeld die een overzicht geeft van deze acties en die meteen een affiche vormt die gebruikt kan worden om dit actiep

Met deze eerste krachtlijn willen we beter zicht krijgen op de problematiek in Brugge: hoeveel mensen worden getroffen? Wat is hun profiel? Welke oorzaken kunnen we onderscheiden? Op de startconferentie van 3 oktober kwam al naar voor dat iedereen kan worden geconfronteerd met eenzaamheid en isolement.  Toch zijn er een aantal risicofactoren die de kans op eenzaamheid vergroten: alleenstaand zijn, ouderdom, armoede en van vreemde afkomst zijn. 

 

ACTIE 1: een beter beeld krijgen van de buurten en bewoners die kwetsbaar zijn

Via deze actie brengen we samen met het steunpunt Sociale Planning van de Provincie de kwetsbare gebieden in Brugge in kaart. Voor Brugge zijn de meest kwetsbare gebieden Sint-Pieters, Zeebrugge en de binnenstad. Daarop willen de Stad en OCMW verder inzetten met een buurtgerichte aanpak. Daarnaast zijn er natuurlijk nog vele kleinere kernen waar er een grotere aanwezigheid is van een alleenstaande, oudere/of armere bevolking waar we aandacht willen geven aan de problematiek van eenzaamheid.

 

ACTIE 2: aftoetsen van het actieplan bij relevante ervaringsdeskundigen

Dit actieplan is heel interactief en cocreatief tot stand gekomen: 140 mensen hebben mee nagedacht tijdens de startconferentie. Om voeling te blijven houden met de complexe realiteit van eenzaamheid zullen we dit actieplan regelmatig terugkoppelen naar relevante organisaties: de Brugse dialoogtafels met armoedeverenigingen, de seniorenraad, de jeugdraad, het netwerk ‘Brugge(n) voor jongeren’ en het netwerk ‘Brugge warme stad’.

 

ACTIE 3: denkoefening ‘Wat is eenzaamheid?’ in samenwerking met ervaringsdeskundigen

Om nog beter te begrijpen hoe eenzaamheid en isolement ontstaan en opgevangen kunnen worden, zullen ervaringsdeskundigen mee nadenken over wat eenzaamheid voor hen betekent en wat kan helpen om eenzaamheid tegen te gaan. De vzw Wieder start alvast zo’n denkoefening met mensen in armoede.  Deze oefening vullen we waar mogelijk aan met andere getuigenissen.

 

ACTIE 4: één centraal meldpunt om eenzaamheid en isolement te melden

De vraag naar één centraal meldpunt was tijdens de startconferentie overduidelijk: één nummer waar mensen in eenzaamheid terechtkunnen. De Stad Brugge en het OCMW wilden niet in de val trappen om opnieuw een zoveelste apart telefoonnummer in het leven te roepen, integendeel. Eenzaamheid is een zaak van iedereen en moet dus ook zo gemakkelijk mogelijk te melden zijn. Daarom werd gekozen om het bestaande algemeen meldnummer van Brugge uit te rusten om ook meldingen van eenzaamheid en isolement op te vangen.  De achterliggende opvolging werd uitgetekend zodat deze meldingen door de juiste diensten van Stad en OCMW of Mintus behandeld worden.

Het centrale meldpunt 050/44 8000 is bereikbaar elke werkdag van 8.30 tot 17.00 uur. Het meldpunt is ook bereikbaar via de website van de Stad Brugge www.Brugge.be/meldpunt. Dit meldpunt moet voor zowel de Bruggelingen als voor de professionele krachten een kanaal zijn om signalen van eenzaamheid te melden. We willen iedereen dan ook oproepen om zelf in de buurt of de directe omgeving mee alert te zijn voor isolement en eenzaamheid en dit te melden.  

Geval per geval wordt onderzocht hoe er best gereageerd wordt en wat er kan worden gedaan om eenzaamheid of isolement te verminderen.

 

Dit centraal meldnummer zullen we promoten: er werd een ‘frigo’magneet gemaakt met daarop het centrale meldnummer en ook nog een aantal andere bruikbare telefoonnummers. Zo kan in geval van dringende tussenkomst en sterk verontrustende vaststellingen best meteen de lokale politie (050 44 88 44) of de 112 verwittigd worden. Ook het OCMW blijft met haar sterke zorgnetwerk beschikbaar voor signalen op 050 32 7000. Ook het nummer 106 van teleonthaal werd toegevoegd: zij bieden een luisterend oor aan al wie daar nood aan heeft.

De frigomagneet zal bezorgd worden via diverse kanalen, onder andere via de maaltijdbezorgers van het OCMW, de thuiszorgers. Ook in het Huis van de Bruggeling zal de magneet te verkrijgen zijn.

 

 

 

Niemand loopt te koop met zijn eenzaamheid en dus zal het belangrijk zijn om voldoende tentakels te hebben die eenzaamheid detecteren. Ook hier hebben we vier concrete acties om dit vorm te geven.

 

ACTIE 5: de telefoonketting stimuleren

Een eenvoudige manier om eenzaamheid en isolement te detecteren is mensen opnemen in een zogenaamde telefoonkettingen: dagelijks belt A naar B en B naar C enzovoort. Waar de ketting breekt, gaat het signaal naar wie de telefoonketting beheert. We willen iedereen in Brugge stimuleren om aan de slag te gaan met deze eenvoudige techniek. Ook het OCMW plant een aantal nieuwe telefooncirkels.  Ook de Mutualiteiten (o.a. Bond Moyson) willen experimenteren met deze techniek.

 

ACTIE 6: experimenteren met nieuwe technologieën om eenzaamheid te detecteren. 

Het OCMW van Brugge wil nieuwe technologieën inschakelen om de detectie van eenzaamheid te versterken. Er loopt een onderzoek naar een mogelijk proeftraject om een tiental risico-ouderen met dit instrument op te volgen.

 

ACTIE 7: de 85+ bevraging

Om een goed beeld te krijgen op een belangrijk risicogroep willen we alle 85-plussers bevragen op hun risico op eenzaamheid en isolement. Daarvoor willen we vrijwillige senioren het pad opsturen om deze bevraging te helpen realiseren. Dit wordt waar mogelijk gekoppeld aan de bestaande peperkoekenactie, die nu al vanuit de Dienst Welzijn wordt georganiseerd.

ACTIE 8: alerte deurprofessionals

Heel wat professionals komen aan of voorbij de deur en kunnen zo helpen eenzaamheid en isolement te detecteren. Om deurprofessionals alerter te maken voor deze problematiek wordt een vorming georganiseerd. Nog voor de zomer zullen gemeenschapswachten een vorming hierin krijgen, later volgen de wijkinspecteurs van de lokale politie. Ook voor maaltijdbedelers van het OCMW en thuiszorgers wordt onderzocht of zo’n vorming mogelijk is.

 

Stad en OCMW willen de vele lokale actoren verbinden: er bestaan al tientallen initiatieven en organisaties die een bijdragen kunnen leveren aan het tegengaan van eenzaamheid en isolement. Daar waar mogelijk, wenselijk en haalbaar willen Stad en OCMW een tafel vormen en samenbrengen.

 

ACTIE 9: Brugs Charter Vierkant tegen eenzaamheid

Alle Bruggelingen, Brugse instellingen en organisaties willen we uitdagen om zich uit te spreken: ‘Vierkant tegen eenzaamheid’. Met de ondertekening van een Charter willen we bewustwording realiseren en openheid tot samenwerking rond dit thema stimuleren.

 

ACTIE 10: betere afstemming van de professionele thuiszorg en partners in eerstelijnszorg

Met het Samenwerkingsverband Eerste Lijn (SEL) en het Trefpunt Zorg wordt onderzocht hoe er sterker samengewerkt kan worden voor de eerste lijn rond het thema eenzaamheid en isolement. Een eerste voorstelling van het actieplan wordt alvast enthousiast onthaald.

 

ACTIE 11: buurtzorgnetwerk in Brugge sterker maken

De buurt is een ideale vertrekbasis om ook rond eenzaamheid succesvol te zijn.  Naast het versterken van buurtactiviteiten wil de Stad Brugge en OCMW ook de samenwerking tussen buurtprofessionals én buurtbewoners versterken. Op basis van de analyse van het Steunpunt Sociale Planning willen we zogenaamde buurtzorgnetwerken ontwikkelen in Sint-Pieters, binnenstad (omgeving Langestraat) en Assebroek.

ACTIE 12 de vierkante tafels van Brugge

De ‘Langste tafel’ is een initiatief van Bond Zonder Naam en Samenlevingsopbouw vzw om verbondenheid in de buurt te stimuleren. In Brugge werd eind september 2017 een succesvolle versie hiervan georganiseerd. Dit jaar maken met de ‘Vierkante tafels van Brugge’ een Brugse variant op deze langste tafel. We dagen buurtcomités en organisaties uit om in de week van de verbondenheid een dergelijke ‘vierkante tafel van Brugge’ te organiseren. Ook de Stad Brugge en het OCMW zullen samen met diverse partners zo’n ‘Vierkante tafel van Brugge’ organiseren: vierkant tegen eenzaamheid.

 

Het uiteindelijke doel van het hele actieplan is dat Bruggelingen en professionals gevoelig zijn en aandacht hebben voor de thematiek van eenzaamheid en isolement en waar nodig, mogelijk en wenselijk tot actie overgaan.

 

ACTIE 13 campagne ‘Vierkant tegen eenzaamheid’ brengen we regelmatig onder de aandacht

Via dit persmoment willen we aandacht trekken op het actieplan en de rol van de Bruggelingen en Brugse organisaties hierin. We zullen ook regelmatig via het stadsmagazine BIS en de websites van Stad en OCMW het actieplan onder de aandacht brengen. Er is al een tijdje een Facebookpagina ‘Vierkant tegen eenzaamheid’ actief waarop we regelmatig informatie posten én waarop heel wat reacties komen van allerlei geïnteresseerden.

ACTIE 14: buurtcomités blijven ondersteunen en waarderen en uitdagen om ook met burenhulp aan de slag te gaan

Om de band met de buurtbewoners te versterken, blijven de Brugse buurtcheques een uitstekend middel om activiteit voor, door en met buurtbewoners te stimuleren. Dit zetten we onverminderd voort in 2018. In het kader van dit actieplan zullen we deze buurtcomités ook uitdagen om een stap verder te gaan dan een buurtfeest. We zullen buurtcomités uitdagen om aan de slag te gaan met ‘Burenhulp’: kleine acties om buren te stimuleren elkaar te helpen bij kleine hulpvragen. Dit komt niet alleen sociale cohesie ten goede, het kan ook helpen om eenzaamheid te detecteren en aan te pakken.

 

ACTIE 15: buurtbanken om het kleine ontmoeten in de buurt te versterken

Op de startconferentie van 3 oktober 2017 was er een grote vraag naar meer ontmoeting in de buurt door een simpele bank op straat. De Stad blijft investeren in een kwaliteitsvol openbaar domein waarbij ontmoeten gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld bij de heraanleg van ’t Zand. Maar ook buurtcomités en andere geïnteresseerden willen we uitnodigen en uitdagen om zelf ook dit soort ontmoetingspunten te organiseren. Via de Brugse Buurtcheques en de Buurtoppepper kunnen buurtcomités zélf een buurtbank maken en deze een plaats geven in de buurt. We werken hiervoor samen met House of Time, een jongerenproject i.k.v. Triënnale 2018.

ACTIE 16: via een nieuwe website www.brugge.be/vrijwilligerswerk stimuleren we vrijwilligerswerk in de buurt

Om Bruggelingen uit te dagen om zelf ook de handen uit de mouwen steken, heeft de Vrijwilligerscentrale een nieuwe webtool ontwikkeld om vrijwilligerswerk in de buurt te stimuleren. Via www.brugge.be/vrijwilligerswerk kan men op zoek gaan naar vrijwilligerswerk in de buurt. Men kan ook een profiel op de website achterlaten zodat organisaties die werken rond eenzaamheid en burenhulp deze vrijwilligers gemakkelijker kunnen vinden.