Sinds 2011 hebben het  AZ St Jan Brugge-Oostende AV en het ziekenhuis Gombe-Matadi in Congo een partnerovereenkomst samen met en ondersteund door het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis van de NGO Memisa vzw.

AZ St Jan Brugge-Oostende AV engageert zich daarbij om jaarlijks te investeren in de ontwikkeling van gezondheidsprojecten in de gezondheidszone Gombe-Matadi.

Van 15 tot 27 mei verblijft een delegatie in Gombe-Matadi om opleiding te voorzien en allerlei technische ingrepen (o.a. watervoorziening en herstel van de daken) te verrichten. De delegatie bestaat uit Anne Loccufier (gynaecoloog), Dries Vermeersch (ingenieur technische dienst), Robrecht Lutters (medewerker technische dienst), Katja Masyn (verloskundige), verpleegkundige Marilyn Vandewalle en de voorzitter Dirk De fauw.

Zondag 15 mei Kinshasa

Uiteindelijk is de dag aangebroken waarop we vertrekken naar Gombe-Matadi. Aan deze dag is heel wat voorbereiding en overleg voorafgegaan.  Eerst was er overleg met Memisa nodig. Normaal laat Memisa slechts om de twee jaar een inleefreis toe. Na de zeer geslaagde reis van vorig jaar, de vele contacten in de loop van het jaar was er bij de groep vrijwilligers van het AZ Sint-Jan de wens (of moet ik zeggen de eis?) om jaarlijks met een groep naar ons partner-ziekenhuis te reizen. Na een lange periode van discussie en overleg kregen we van Memisa de toezegging dat zij volledig zouden meewerken aan een nieuwe reis naar Gombe-Matadi.  Tijdens de vergaderingen van de werkgroep werden de delegatie, de datum en het doel vastgelegd.  Er werd werkmaterieel aangekocht om ter plaatse te werken aan de watervoorziening van het hospitaal en het herstel van daken om schade door vleermuizen te voorkomen.  De medisch groep begon met de voorbereiding van de opleidingen die ze ter plaatse wensen te geven.  Plots kwam dan het bericht dat het materieel niet tijdig ter plaatse zou zijn en we de reis beter zouden verdagen.  Dit was echter buiten de enthousiaste groep gerekend. Er werd beslist om hoe dan ook te vertrekken.  Nieuw materieel werd verzameld en opgeslagen in de kelders van AZ St-Jan.  De voorbije week werd alle bagage dan ingepakt.  64 kg per persoon, verdeeld in twee zakken van 32 kg. In totaal hebben we dus, naast de handbagage,  meer dan 400 kg bagage mee. Dit in een gewone personenwagen krijgen was niet mogelijk. Daarom deden we deze morgen beroep op het luchthavenvervoer: een busje met aanhangwagen voor  bagage.  Om 5.30 uur waren we allen aanwezig in de technische dienst van het AZ St.Jan.  John Boyaert kwam ons uitzwaaien en zorgde ook voor lekkere boterkoeken die we onderweg en in Zaventem, bij een kopje koffie verorberden. Als gevolg van de aanslagen op de luchthaven van 22 maart was het niet bijzonder makkelijk om vanuit de plaats waar de luchthaven vervoerwagens staan boven te geraken.  Eenmaal in de incheckhall verliep alles vlot. We konden vlug Géraldine Saey van Memisa vervoegen die met ons zal meereizen.  Vlucht SN359 vertrok stipt richting Kinshasa .  Tijdens de vlucht ruim tijd voor een dutje,  wat eten, iets drinken en veel kletsen…Om 18 uur lokale tijd zette de grote vogel zich neer op de tarmac van Luanda (Angola).  Na ongeveer een uurtje gingen de deuren opnieuw dicht en vloog de Airbus A330 terug naar het Noorden richting N’Djili-luchthaven van Kinshasa.  Daar stond de  chauffeur van Memisa, Matthieu,  ons op te wachten.  Gezien de bagage niet in één keer mee kon, hebben we in twee groepen de Missionnaires du Verbe Divin,  Centre Liloba 2 bereikt in de 15ème rue, num 12, Limite Industriel bereikt . Het is zondagavond, het is rustig in Kinshasa. Ondanks het feit dat het om een miljoenenstad gaat, waar mensen dicht op elkaar leven, is het wellicht hier nu stiller dan op de Platse van Sint-Andries waar Club deze namiddag Anderlecht versloeg met 4 – 0 en voor het eerst sinds 11 jaar kampioen werd in de hoogste voetbalklasse.

Maandag 16 mei 2016

Eerste dag van ons verblijf in Congo.  Rond 8 uur was iedereen aan de ontbijttafel. Onmiddellijk na het ontbijt konden we in de klaarstaande en reeds ingeladen voertuigen stappen met bestemming MEMISA – kantoor in Kinshasa.  Warme ontvangst daar door dr. Ernesto die met veel mooie slides de werking van MEMISA in Congo kon uiteenzetten. Ook onze moeilijke vragen over de huidige politieke situatie werden niet uit de weg gegaan.

Er werd wat geld gewisseld – dollars worden Congolese franken 1 dollar = 960 Franc Congolais.  We zijn dus met veel geld op stap want 500 Franc Congolais is dus ongeveer 0,5 euro.

Na de noodzakelijke maar zeker mooie foto’s van de groep allemaal in MEMISA – t-shirt en een ander met alle medewerkers samen, konden we opnieuw vertrekken nu richting Kisantu.

Voor we de wagen instapten kregen we toch de wenk om in het openbaar niet te spreken over de huidige politieke situatie.  Er blijkt inderdaad spanning in de lucht te hangen.  President Kabila heeft zijn maximumtermijn van 8 jaar beëindigd en moet nu normaal verkiezingen uitschrijven maar hij heeft gevraagd aan het grondwettelijk hof of dit niet kon uitgesteld worden.  Het antwoord was dat hij dit voor onbepaalde tijd kon uitstellen.   Dus … in principe kan hij president voor het leven zijn.

Dit is uiteraard voer voor discussie.  Tijdens de rit naar Kisantu, een kleine drie uur op de route Nr1 – Kinshasa – Matadi staat de radio aan en is dit het enige gespreksonderwerp in discussies en interviews op de radio .

De chauffeur kent perfect de weg en op de tarmacweg haalt hij makkelijk 100 à 110 km/uur wat wij eigenlijk niet echt verantwoord vinden gezien de aanwezigheid van vele schoolkinderen die net rond 13 uur de school verlaten.

In Kisantu worden we eerst onthaald bij de directie van het ziekenhuis (BDM) die reeds een eerste overzicht geeft van de problematiek van de gezondheidszone Gombe-Matadi. Het feit dat heel wat gezondheidscentra moeilijk bereikbaar zijn en de concurrentie van de geestelijk geïnspireerde gezondheidscentra van de Kimbangisten die compleet gratis gezondheidszorg aanbieden.

Tegen 14 uur zijn we bij de zusters. Overste zuster Wivine begroet ons hartelijk en we kunnen onmiddellijk aan tafel, er is stoofvlees, rijst, bananen en vooral bijzonder lekker geconfijte (warme) papaya. Zuster Wivine is meer dan 80 jaar maar nog een zeer kranige dame die nog met twee zusters ter plaatse verblijft . Twee zusters zijn werkzaam in de kliniek.  De vierde zuster studeert nog voor verpleegster. Als dessert werd passievrucht en verse ananas geserveerd, heerlijk!

Om 16 uur begonnen we het bezoek aan de kliniek Saint-Luc van Kisantu. Eerst de nieuwe inkom gebouwd door de BTC ( Belgische Technische Coöperatie) daarna het oudere deel van de kliniek waarbij vooral opviel dat de pediatrie en de neonatologie zeer sterk bevolkt waren. Op het einde van het bezoek stelde ik voor om nog even een wandeling te maken naar de Kathedraal van Kisantu want dit gebouw is reusachtig in deze omgeving.   Toen wij er aankwamen was er een bus met vooral vrouwelijke studenten van een universiteit aanwezig.  Ze wilden allemaal met ons op de foto, wat een leuke ervaring!

Terug bij de zusters werd na wat opfriswerk, het avondmaal geserveerd. Buiten nog een pintje drinken en om 22 uur is het tijd om de eigen kamer op te zoeken. We vernemen nog dat het vandaag 10 graden was in België terwijl het hier 27 graden was, heerlijk!

Dinsdag 17 mei 2016

Deze nacht word ik om 3 uur gewekt door het gekletter van de regen op de golfplaten bedaking van mijn slaapplaats.  Het giet water en dit doet vermoeden dat de weg naar Gombe-Matadi geen lachertje zal worden . Na het ontbijt bij de Vlaamse zusters worden de wagens ingeladen en vertrekken we via de N1 in de richting Matadi.  Het is bijzonder rustig op de N1.  Normaal ook want het is vandaag een verlofdag voor Congo.  17 mei is de dag waarop vader Désiré Kabila, vader van de huidige president, Mubuto van de macht heeft gestoten.

Tot in Mbanza-Ngungu is de N1 een gewone tarmac weg.  Daar draaiden we rechtsaf de N12 op richting Gombe-Matadi. De tarmac moet daar de weg ruimen voor de bekende rode aarde die door de regenval van de voorbije nacht nog roder lijkt.  Het stof is ook van het groen gespoeld zodat het contrast nog sterker en mooier is.  Al bij al valt de weg nog mee. Onze chauffeur laat de Toyota Land Cruiser voorzichtig van de ene naar de ander plas glijden en vermijdt de moeilijke obstakels.

Aangekomen aan het ziekenhuis van Gombe-Matadi worden we opgewacht door het ontvangstcomité bestaande uit geneesheren, verplegers en ander personeel van het ziekenhuis, omwonenden, veel kinderen en kleurrijk gekleedde dames.  Uiteraard is het muziekensemble met plastieken dwarsfluiten, trommels en simbalen ook aanwezig. Na de korte toespraken met voorstelling van onze delegatie kan de muziek weer zijn gang gaan en … de dames starten met de traditionele dans waar wij met onze delegatie graag aan deelnemen.

De geneesheren geven ons een voorstelling van de werking van het ziekenhuis en de gezondheidszone.  Daarna volgt een wandeling naar onze “residentie” voor een 10-tal dagen.  Het betreft een oud en verlaten kloostergebouw, gebouwd in 1942 en sinds enige tijd verlaten door de zusters.  Pater Perséverant heeft er zijn intrek genomen.  Wij krijgen elk een kamer op een lange gang.  Er is geen stromend water maar de grote wateremmer in onze kamer wordt elke dag bijgevuld.

Gelukkig was Dries Vermeersch zo voorzienig om een nieuwe WC-bril uit Brugge mee te brengen die door Robrecht onmiddellijk wordt gemonteerd.  Katia had dan weer gedacht aan een nieuwe WC-borstel en product zodat we de volgende dagen ons sanitair in ordentelijke staat kunnen houden.

Na het middagmaal brengen we een bezoek aan de kliniek.  We zien nu met eigen ogen dat het geld van de Provincie goed werd besteed want er staan twee mooie witte bevallingstafels, er zijn nieuwe matrassen en een aantal nieuwe bedden.

De aanwezige patiënten, vooral vrouwen en kinderen, laten zich makkelijk fotograferen . Toch hoor je hen vaak klagen over het feit dat ze arm zijn en zich niets kunnen veroorloven. Dit blijkt wel juist te zijn.  De mensen leven van wat ze zelf kweken op een stukje grond, wat maniok, een tomaatje, ajuin… Ze verkopen het op de markt met een zeer kleine winst want de concurrentie van de buren is groot.  Heel veel bewoners van de gezondheidszone leven met minder dan 1 euro per dag.  Een verpleger in het ziekenhuis verdient 80 dollar/maand . Dit is iets meer dan 2 euro/dag .  Een geneesheer verdient 700 dollar/maand.  Als je dit hoort begrijp je misschien waarom sommigen het land proberen te verlaten.  Memisa zorgt via het programma van de Belgische overheid voor aankoop van materieel voor de ziekenhuizen maar ook voor een extra op de wedde van geneesheren op voorwaarde dat ze in de weinig aantrekkelijke gezondheidszones blijven werken.  De geneesheren wonen ook vaak ver van hun vrouw en kinderen.  Een dokter in Gombe-Matadi is de volledige week in het ziekenhuis en ziet enkel in het weekend zijn vrouw en kinderen omdat deze op ruim 50 km van Gombe-Matadi wonen en de overbrugging van deze afstand ruim drie uur in beslag neemt.

Voor valavond gaan we naar het dorp waar we samen met de dokters een Primus of een Skol drinken. Een frisse pint doet na het zien van veel miserie toch deugd .

Na een sober avondmaal keren we terug naar onze overnachtingsplaats.  In tegenstelling tot het dorp waar de elektriciteit om de haverklap uitvalt blijkt de elektrische bevoorrading van het klooster redelijk constant.  We halen dan ook allemaal onze lap-tops boven waarmee Ann en Katja hun power-pointvoordracht nog even overlopen. Maryline test dan weer een patiëntenmonitor uit op Dries en ikzelf mag het dagverslag schrijven.

Het werk wordt echter geregeld onderbroken voor de jacht op een soort insect dat we liever niet te vaak ontmoeten in de keuken, in de badkamer en zeker niet in de slaapkamer, met name de kakkerlak.  Géraldine krijgt er stevig van langs met twee prachtexemplaren in haar douche. Ik beloof mijn reisgezellen in elk geval mocht iemand tijdens de nacht onverwacht bezoek krijgen van grote insecten zij op mijn welwillende tussenkomst beroep kunnen doen om het dier te lijf te gaan .

Slaap lekker, en voel ze niet overal… op je rug, tussen je tenen of in je nek…

 

Woensdag 18 mei 2016

De eerste echte werkdag in Gombe-Matadi. De chauffeur brengt ons met de Toyota naar de woning van Dr. Lucien, die verantwoordelijk is voor de gezondheidszorg in de zone Gombe-Matadi, voor het ontbijt met vers wit brood, oploskoffie, choco, boter en door ons meegebrachte smeerkaas. Uiteraard staat zoals gebruikelijk ook de pot mayonaise op tafel maar deze laten wij onaangeroerd.
Na het ontbijt splitsen we ons op. De dames gaan naar het ziekenhuis waar ze een opleiding voorzien hebben terwijl Dries, Robecht en ikzelf met de jeep vertrekken naar de tuinbouwschool waar we hout hebben besteld voor de constructie van dakgoten. Dries had mij verteld over de school, waar vroeger meer dan 2000 leerlingen waren in drie afdelingen: landbouw, techniek en automechaniek. Er blijken nu voor de drie afdelingen samen slechts een 80 leerlingen meer te zijn. We krijgen de studenten ook niet te zien want ze zijn afwezig voor het verzamelen van het schoolgeld. Dit betekent dus dat de leerkrachten niet meer betaald worden door de overheid en dat de reeds zeer arme ouders nog moeten betalen om hun kinderen naar school te laten gaan. Voor de lagere school volstaat het om wekelijks wat brandhout of wat maniok mee te brengen. Voor de middelbare school moeten er centen op tafel gelegd worden en dit is heel wat anders.
Wat we te zien krijgen is pure industriële archeologie. Een reusachtige schrijnwerkerij, een zaal met wel 30 identieke draaibanken, een volledige waterkrachtcentrale nog nooit gebruikt, ingepakt in houten kisten. Alles dateert van voor 1960, soms veel vroeger en alles is gemaakt in Brussel, Luik of Charleroi. Een elektriciteitscentrale op diesel van voor de tweede wereldoorlog en overgebracht uit Amerika. Alles staat te verkommeren. Zeer ontnuchterend om vast te stellen . Er zijn ongetwijfeld vele redenen voor waarom het hier niet meer gaat om de school te runnen. Een ervan is de wijziging in de schoolpolitiek . In de koloniale periode was er de politiek van concentratie in enkele scholen met een groot internaat. Daarom zaten hier inderdaad meer dan 2000 studenten, meer dan 30 broeders en heel veel leerkrachten in een door “godverlaten gat” als Gombe-Matadi. De latere politiek wou de school dicht bij de woning zodat er overal technische scholen tot stand kwamen. Ook de wegeninfrastructuur en de bereikbaarheid zal een grote rol spelen. Op het moment dat de wegen niet meer onderhouden worden is de stad zeker in het regenseizoen zo goed als onbereikbaar. De armoede van de bevolking zal ongetwijfeld ook een rol spelen en….laat het mij maar eerlijk zeggen, zoals ook blijkt uit het boek van David Van Reybrouck (CONGO) de onafhankelijkheid kwam onvoorbereid en “l’expulsion des Belges” was bijzonder nadelig voor het land. Juist, de Belgen hadden het blijkbaar niet zien aankomen en ….hadden dus ook de Congolezen niet voorbereid op de onafhankelijkheid.

Wie door Congo reist, in welke regio dan ook staat verstelt van wat hier gebouwd werd in de periode 1908-1960. In 52 jaar werden overal scholen, kerken, ziekenhuizen gebouwd, er werden wegen aangelegd, bruggen gebouwd en zelfs spoorwegen aangelegd. Dit staat er nog allemaal, soms in staat van verval.
De boom, daarvoor zijn we in de school. We worden begeleid langs een glibberig pad door iets wat wel lijkt op een tropisch woud, maar eigenlijk in belangrijke mate aangeplant werd op instructie van Belgische broeders. Midden in het bos ligt een kanjer van een boom die gisteren werd geveld en reeds in brede planken werd verzaagd. Dries en Robrecht inspecteren het hout en plaatsen de bestelling. Na wat discussie is er een akkoord dat het hout vandaag uit het bos wordt gehaald en morgen in het atelier in balkjes van 11 op 3 cm worden gezaagd.
Terug in het ziekenhuis merken we dat de “workshops” van onze drie dames bijzonder bijval kennen. Het zaaltje zit vol dokters, verpleegkundigen, vroedvrouwen…ze luisteren aandachtig en stellen veel vragen. Het is hier duidelijk leuk les geven want onze drie dames komen glunderend buiten .
Tijd voor het middagmaal en daar komt de kip Mwamba (gemaakt met pasta van arachidenoten), zeer lekker! Kokkin Rita heeft er zelfs een frietje bij gebakken en die zijn nog lekker ook. De fou-fou (maniokbollen) zijn minder in de smaak.
Dicht bij het centrum van Gombe-Matadi is er nog een “Centre de Santé” waar deze namiddag consultaties zullen gebeuren van zwangere vrouwen. Katja zal de consultaties bijwonen. Wij mogen mee om het gezondheidscentrum te bezoeken. Er is duidelijk veel volk aanwezig. Bijna allemaal zwangere vrouwen. Ze zien er niet echt gelukkig uit. Ze zeggen dat ze honger hebben. Een dame vraagt mij een koekje. Een andere vraagt een banaan en zegt er uitdrukkelijk bij dat ze al van deze morgen wachten voor de consultatie en nog niet gegeten hebben. Plots beseffen we dat alle verplegers ’s morgens in het ziekenhuis waren voor de vorming terwijl de moeders aan het wachten
waren. Conclusie … we moeten een tegenprestatie doen. Marilyne en ikzelf besloten om terug te keren naar de markt en er bananen te kopen. We kopen een “winkeltje” leeg. 35 bananen voor de prijs van 3500 Franc Congolais ( 3,5 euro) en trekken terug naar het gezondheidscentrum. Daar aangekomen keert de sfeer totaal om. De dames kunnen na het verorberen van een banaan weer lachen, zijn bijzonder dankbaar en vergeten dat ze veel te lang hebben moeten wachten.

Bij de terugweg wandelt een zwangere dame met ons mee. Ze vertelt dat ze in Kinshasa woont maar dat ze naar hier is gekomen om “charbon de bois” te maken om dan te laten transporteren naar Kinshasa. Haar man zou daar samen met haar een mooie stuiver aan verdienen. Ze vertelt ook dat ze op 13 juni normaal moet bevallen van een zoon. Marilyne vraagt haar of ze al een naam heeft. Ze antwoordt ontkennend waarop Marilyne het voorstel doet om hem Dirk te noemen. Ze gaat daar onmiddellijk op in en zegt dat haar zoon Dirk zal noemen. Ik moet mijn naam op een papiertje schrijven. Als ik haar vraag of haar man daarmee akkoord zal gaan zegt ze dat dit haar voorrecht is om de naam te kiezen. Ze vraagt mij mijn telefoonnummer zodat ze mij kan verwittigen wanneer Dirk geboren is. Ik ben daar niet op ingegaan maar heb haar verwezen naar de vroedvrouw die via Memisa mij kan verwittigen.
Iets verder is er een andere zwangere dame die ons vervoegt. Ook zij woont in Kinshasa maar is nu bij haar schoonmoeder komen wonen tot het moment waarop zij zal bevallen. De jonge dame is heel lief en brengt ons mee naar haar schoonmoeder die wij moeten begroeten. Later op de dag kom ik haar opnieuw tegen wanneer zij beignets (zeer lekker) verkoopt langs de straat. Ze is duidelijk fier aan anderen te tonen dat ze mij kent. Mijn Congolese telefoon rinkelt. Dries belt mij op en vraagt om samen naar de waterbron te gaan om te bestuderen hoe we water tot in het ziekenhuis kunnen krijgen. De eerste bron is verborgen, bij de tweede is er veel volk. Vooral kinderen komen water halen . Jonge mannen komen zich wassen op een iets in het groen verborgen plaats. Een jonge dame die de was doet spreekt mij aan. Ook zij woont in Kinshasa maar verblijft nu een aantal maanden bij haar moeder. Ze verlangt weer naar Kinshasa want Gombe-Matadi vindt ze maar een achterlijk nest waar het moeilijk is om aan voedsel te raken en wie er werkt verdient ook weinig geld. Zijzelf verdiende in Kinshasa toch 100 dollar per maand. ( dat is ook maar een goede 3 dollar !)
Ik wil weer de helling op gaan . Ik geef haar een hand. De hand is zacht en nat van de zeep waarmee ze de was aan het doen is. Ik zeg “au revoir” en zij reageert “au revoir et merci d’avoir parlé si longtemps avec moi”. Hoe je hier met weinig woorden iemand gelukkig kan maken.
Op de terugweg naar de kliniek belt Katja mij op . Ze vraagt of we naar de kliniek kunnen komen omdat een nieuwe bevallingstafel niet werkt zoals het hoort. Ter plaatse zijn Ann, Katja en Marilyne druk in de weer. Een dame waarvan men dacht dat er een vroeggeboorte zou gebeuren moest dringend een keizersnede ondergaan (sectio). De lokale geneesheer Dr. Jean-Paul, de vroedvrouwen en verpleegsters doen het werk maar zijn bijzonder gelukkig met de bijstand van Dr. Ann, Katja en Marilyne. De dames aan het werk, de heren gaan dan samen een pintje drinken. Wanneer we om 18.30 uur terug in de woning van Dr. Lucien zijn, is Géraldine al in het huis. Ze is overenthousiast en ze toont ons fantastische foto’s die ze heeft genomen tijdens de operatie en de bevalling. Even later komen onze werkers binnen. Ook zij zijn opgetogen want wat een reusachtig probleem zou zijn blijkt een geboorte te zijn van een gezonde dochter van meer dan 3 kg. Katja kan onmiddellijk de kangoeroemethode toepassen weze dat het kind niet op de borst van de moeder maar wel op deze van de grootmoeder wordt gelegd. Na het avondmaal gaan we te voet weer naar ons “klooster”. Daar aangekomen heeft iedereen zin om een douche te nemen maar … die is er niet. Dries heeft echter alles bij zich om een douche te maken (dompelpomp, tuinslang en spuit. ) In een mum van tijd wordt in de kamer van Katja de bestaande dode douche omgevormd tot een heerlijk frisse douche waar we allemaal gebruik van maken. Heerlijk om stromend water over je te krijgen al moet je telkens instructies geven over het aanzetten of uitzetten van de pomp .
Plots gaat de telefoon, Dr. Jean-Claude aan de lijn die vraagt of Dr. Ann en Katja en Marilyne hem kunnen bijstaan bij een volgende keizersnede. Dr. Lucien komt Ann halen met de moto en ook Katja en Marilyne worden met de moto opgehaald.

Enkele uren later, tegen middernacht, zijn ze terug. Ze zijn opgelucht, een tweede keizersnede vandaag en weer een goede baby op de wereld gezet. Weer een dochter van meer dan 3 kg
Een glaasje water, een stukje chocolade of een stukje salami sluiten de avond af. Morgen weer aan de slag.

 

Donderdag 19 mei dag in Gombe Matadi

Na een relatief korte nacht worden we om 8 uur verwacht voor een gezonde wandeling naar het huis van dr. Lucien voor het ontbijt. De dames starten terug een opleidingssessie nu over vacuümextractie en reanimatie van een pasgeboren baby. Onze dames in het gezelschap kennen alles over didactische middelen want naast powerpoint presentatie voeren ze plots Marilyn ten tonele die een hoogzwangere dame is . Als blanke vrouw brengt ze na een bijzonder pijnlijke bevalling, tot grote verbazing van het aanwezige publiek, een zwarte baby op de wereld die echter in grote nood verkeert maar die onmiddellijk door Katja gereanimeerd wordt en na enkele momenten zelfstandig kan ademen.

Inmiddels zijn Géraldine en ikzelf volop bezig om te zoeken of de Wifi-connectie vandaag werkt zodat de blog verder kan aangevuld worden. Het blijkt allemaal nogal moeilijk en bijzonder traag te verlopen. Om niet helemaal gefrustreerd te worden door het feit dat het niet lukt om bestanden door te sturen besluit ik het internet te laten voor wat het waard is en met Dries en Robrecht te helpen bij de uitvoering van werken. Het eerste wat we doen is op aanwijzen van Dr. Ann en met inspraak van de lokale medische verantwoordelijken ontsmettingsverdeler hangen op de meest cruciale plaatsen. Gaatjes boren, pluggen en vijzen inbrengen steeds onder grote belangstelling van het personeel en soms ook van patiënten en familie.
Inmiddels zijn de plaatselijke arbeiders onder leiding van papa Michel bezig met een regenwaterton (in metaal die volledig roest is en dus via gaten water doorlaat) te verwijderen. Een bijzonder zwaar werk waarbij Dries met kleine slijpschijf erin slaagt om de ton af te breken. Morgen komt een metselaar om het voetstuk terug in orde te brengen waarna we de plastieken ton kunnen plaatsen en dit aan het operatiekwartier zodat men daar toch regenwater heeft waarmee men handen kan wassen.

Ook de planken die door de technische school zijn verzaagd, komen in de loop van de namiddag ter plaatse. Robrecht brengt de eerste verstevigende balken aan. Indien we in de komende dagen wat doorwerken zal er ongetwijfeld een mooie dakgoot kunnen aangebracht worden.
Als de ton afgebroken is, is het 17.30 uur, tijd voor de aperitief. Een frisse primus in de stad op een terras van gele stoelen.
Na het avondmaal keren we terug naar ons klooster. Een frisse douche doet deugd . We bereiden ons voor om morgen eerst een korte opleiding te volgen voor de verantwoordelijken van de gezondheidscentra en daarna bezoek aan de gezondheidscentra.
Ann en Katja maken ook pakketten om aan de verantwoordelijken van de centres de santés te overhandigen.

Vrijdag 20 mei 2016

Zoals elke morgen worden we om 6.30 uur gewekt door het lawaai van neervallend water in de gang van ons “klooster”. De persoon die het water voor het doorspoelen van het toilet in een ton komt bijvullen houdt er blijkbaar van om het water van hoog in de ton te laten vallen. Even later is er dan het lawaai van de kerk en van de school. Tijd om op te staan. Het is 7.30 uur . Eigenlijk is de temperatuur heel aangenaam, heel de nacht door voldoende met een licht lakentje en ook tegen de morgen koelt het helemaal niet af. ’s Morgens warmt het op . Om 14 uur bereiken we dan het warmste moment bij een stralende zon en een blauwe hemel. Ja, Congo na 15 mei, als het regenseizoen voorbij is, is best aangenaam minstens voor wat betreft het klimaat.

Met de jeep gaat het terug naar de woning van Dr. Lucien voor het ontbijt. Dries en Robrecht hebben besloten vandaag in het ziekenhuis te werken aan de dakgoot en de waterreservoir. Met de anderen willen we enkele “centres de santé” bezoeken. Toch is er nog eerst een dringende consultatie waar Dr. Jean-Paul de bijstand vraagt van Dr. Anne. Ik wil nu zo spoedig mogelijk dat het terrein van de kliniek wat opgeruimd geraakt. Ik erger mij aan een oude operatietafel en een oude kinetafel die voor iedereen zichtbaar naast de ziekenzalen liggen. In samenspraak met Katja besluiten we de grote schoonmaak aan te pakken. We schakelen 4 mannen in die zware dingen kunnen dragen. Er wordt hen beloofd dat ze iets extra zullen krijgen als het netjes is op het terrein.Twee ijzeren tonnen, de hiervoor vermelde tafels, glas dat bleef liggen, alles werd naar de achterzijde van het ziekenhuis gebracht, weg van de ogen van zieken en bezoekers. Er is nog veel werk maar… door aan de vier mannen elk 1000 franc Congolais te geven ( 1 US dollar ) heeft het terrein reeds een ander uitzicht. In de komende dagen wil ik graag voor enkele euro’s nog zo’n opruimactie organiseren.
Ik bemerk dat ik wellicht mijn geld in de slaapplaats heb laten liggen. Op de weg staan taxi-moto’s . Voor de prijs van 1000 franc Congolais (1 dollar) word ik heen en terug gevoerd naar de slaapplaats. Eigenlijk wel een aangenaam vervoermiddel. Het voelt in elk geval veilig aan, de wind doet deugd. Zo zou ik het landschap en de bevolking onderweg moeten kunnen filmen.

Terug in het ziekenhuis vertrekken we met de jeep naar het 28 km verderop gelegen gezondheidscentrum van KIMAZA in de gezondheidszone Kinkuzu. Dit is een bijzonder triestig gezondheidscentrum waar diverse zieken binnen liggen, waar bijna geen plaats is voor een bevallingstafel. De bevolking is heel hartelijk maar duidelijk zeer arm. Ze zijn bereid hun bijdrage te leveren voor de bouw van een nieuw gezondheidscentrum en hebben daarvoor reeds stenen gemaakt en gebakken. Ze hebben echter reeds een regenseizoen moeten doorstaan en hebben al wat geleden. De dames hadden wel een pakje klaargemaakt om aan de verpleger te geven en aan de dorpsoverste. De schooldirecteur en een leraar vragen om toch even met de leerlingen te kijken naar de toestand van de school.

Er zijn 190 leerlingen in het lager onderwijs en 50 in het secundair onderwijs. De situatie is echt schrijnend. Van de overheid wordt hier duidelijk niets meer verwacht. De bevolking wil zelf iets aan de situatie doen maar zonder buitenlandse hulp zien zij het niet zitten. Aan Memisa om voor Kimaza een nieuw gezondheidscentrum te voorzien.

Op de terugweg rijden we door een prachtig landschap maar wel over een zwaar geaccidenteerd parcours naar het gezondheidscentrum van de Kimbangistische kerk uit Nkamba. We reden ook door het terrein van de Kimbangisten . Door hen het nieuwe Jéruzalem genoemd of de Heilige stad. Een ongelooflijk complex met een reusachtige tempel opgericht ter ere van Simon Kimbangu die er geboren is in 1889. Bij een vorige reis heb ik het geheel bezocht en werd ik ook ontvangen door de geestelijke leider die in een met marmer bekleed paleis mij ontving. Ik wens dit zeker geen tweede keer te doen en mijn reisgenoten ook niet.
We dachten dat het gezondheidscentrum van de Kimbangisten zoveel beter zou zijn dan het ziekenhuis van Gombe-Matadi maar dit is helemaal niet het geval. Ik heb zelfs de indruk dat het slechter is dan twee jaar geleden. Het is eigenlijk wel schrijnend dat er zoveel middelen zijn om de geestelijke leider te omringen en hem te laten wonen maar hun gezondheidscentrum blijkt mooier aan de buitenkant dan de binnenkant zonder te spreken over de kwaliteit van de dienstverlening.
Terug aangekomen in Gombe nemen we om 16.30 uur ons middagmaal in de vorm van wat brood en kaas. Daarna gaan we naar het werk van Dries en Robrecht kijken. Zij hebben reeds de eerste dakgoot geplaatst en ook het voetstuk voor het nieuwe waterreservoir is reeds mooi gecementeerd. Hier wordt een voorbeeld gemaakt zodat de lokale arbeiders naar dit voorbeeld ook voor de andere gebouwen een dergelijke goot kunnen aanbrengen met een nieuw waterreservoir.

Ook voor hen is er tijd om wat te rusten en gaan we een Primus drinken in het dorp. Later komen ook de dames ons vervoegen en wordt er nog wat vocht naar binnen gewerkt . Een klein ventje komt met zijn zusje bij ons, ik til hem op en plaats hem op mijn schoot. Zijn naam is Miguel. Hij loopt blootvoets rond. Marilyn koopt hem een voetbal in de winkel voor 1500 F. Congolais. Ik mag met hem voetballen en dit doet mij eventjes dromen dat ik met mijn eigen kleinzoon, Maxime, die nog maar twee maanden oud is, zou kunnen voetballen.

Terug in het huis van Dr. Lucien staat het eten klaar. Rita heeft naast rijst, fou-fou, bananen, bladeren van maniok en kip ook…frieten klaargemaakt. De frieten staan er natuurlijk al een tijdje in de pot en zijn zacht. Dries en ik vragen aan Rita of zij weet hoe echte Belgische frieten worden gemaakt. Het houtskoolvuur wordt weer aangewakkerd. In de pan wordt er plantaardige olie gedaan en eenmaal de olie heet worden de frieten er in gebakken tot ze lekker knapperig zijn. We leren haar dat er wat zout op de frietjes wordt gedaan en dat we de frieten dippen in de mayonaise, ze lacht zich te pletter. Robrecht filmt de kookles en er wordt zelfs gedacht aan het openen van een frietkot in het dorp: “Friterie Rita – les vrais frites Belges “. Plannen genoeg dus om een Brugse kolonie te maken van Gombe-Matadi . Volgens mijn reisgenoten maak ik na vier dagen Gombe-Matadi al een zeer grote kans om bij de eerste echte gemeenteraadsverkiezingen in dit stadje onmiddellijk verkozen te worden tot burgemeester. Er is dus nog een politieke toekomst….

 

Zondag 22 mei 2016

Zondagmorgen, omstreeks 7 uur ben ik wakker en bedenk mij dat er heel wat mensen op zondagmorgen gaan lopen in Tillegem of Tudor. Ik had het voornemen om ook hier af en toe eens te lopen. Deze morgen is ideaal. Ik trek de sportschoenen, loopbroek en t-shirt aan en weg zijn wij.  Het eerste stuk gaat bergaf, dit lukt best. Iets verderop gaat het heel vlug naar beneden naar de rivier.  De eerste 15 minuten lopen zitten er op en tijd om rechtsom te maken. Het wordt lastig want stevig bergop. Het valt mij wel op hoeveel mensen reeds onderweg zijn op dat moment. Te voet, met de wagen, kinderen die reeds aan het spelen zijn.  Alhoewel ik niet de aangenaamste gesprekspartner ben tijdens het lopen is er een jonge gast die geruime tijd met mij mee loopt.  Ik dacht, gezien er hier zo weinig wagens rijden de lucht heel zuiver zou zijn en het dus aangenaam lopen zou zijn.  Niets is minder waar.  Bij elk huis komt de lucht van verbrand houtskool of het houtvuur je tegemoet .  Dit is wel bijzonder vervelend.  Ik raak niet al lopend terug, af en toe wat wandelen tussendoor hoort er bij .  Het is om 7.30 u reeds een 22°C en dit voelt warm aan.

Bij terugkeer vlug een douche en dan ons klaar maken voor de mis.  We rijden eerst naar de woning van Dr. Lucien voor het ontbijt .  Daar is mama Majolie aanwezig met haar dochter . Zij staan in voor het aankleden van de dames met panjes .  Ook de mannen hebben een Congolees hemd aan .  Na het ontbijt naar de mis.  Er is zeker bij de aanvang om 9.30 uur heel weinig volk maar het volk komt later toe.  Het valt ons op dat er zeer veel kinderen aanwezig zijn maar weinig volwassenen en zeker geen vrouwen.  Er wordt wel stevig meegezongen. En wie in de kerk zit heeft zijn beste kledij aangetrokken.

 

De offergang is wel bijzonder.  Er wordt een grote plastieken mand voor het altaar geplaatst en daar komen mensen geld in deponeren. Blijkbaar is de opbrengst bestemd voor het levensonderhoud van de pastoor.  Op het einde van de dienst is er nog een tweede omhaling bestemd voor het onderhoud van de kerk (wat eigenlijk wel nodig is , maar hier is de opbrengst veel beperkter.

Na de mis wordt er nog wat nagepraat onder een stralende zon.  Eén van de medepastoors vraagt mij een persoonlijk onderhoud.  Ik heb hem gezegd dat hij morgenochtend mag komen om 8 uur en dat we dan een korte wandeling zullen maken.  Ik stel mij er niet teveel bij voor want ik weet al dat het is om geld te vragen….

Na het middagmaal bij Dr. Lucien met o.a. lekker stoofvlees trekken we onder leiding van Dries naar de barrage waar de elektriciteit voor het dorp wordt gemaakt. Mooi onderhouden en prachtige waterval met leuke interactie met de kinderen die er ook spelen maar vooral ook komen kijken wat de blanken er doen.

Het is zalig vertoeven bij het water maar…wij hadden nog een tweede doel vandaag nl. eens tot bij “LE FLEUVE” te geraken. De mensen in het dorp zeggen ons dat het niet ver is maar de chauffeur zegt ons dat het heel ver is. Blijkbaar hadden ze het niet over dezelfde locatie. In het dorp wezen ze op een plaats waar je de Congostroom kunt zien, de chauffeur Jacques had het over een plaats waar je tot bij de stroom zelf kunt geraken. Het wordt een mooie tocht met de jeep langs bijzonder slechte wegen en een zon die steeds verder naar de horizon buigt.  Wanneer we in het laatste dorp komen waar gemotoriseerd verkeer door kan krijgen we een visser/gids mee die ons naar beneden zal loodsen.  Hij houdt er een stevig pas op na waardoor er verbrokkeling komt in het peloton. Zij met stevige stapschoenen kunnen verder.  De anderen moeten helaas afhaken en keren terug naar de jeep en het dorp.  De afdaling naar de Congostroom is spectaculair, over rotsblokken klauteren, je naar beneden laten glijden en vooral maken dat je niet ten val komt, maar de aankomst op het zandstrand aan de stroom met de piroques (houten kano’s) van de vissers en ook bestemd voor de overzet naar Congo-Brazaville, is meer dan de moeite waard.  We blijven er maar even maar zorgen wel dat we wat beelden kunnen meenemen voor de vrienden die bovenop ons wachten.

Het wordt een moeilijke en lastige tocht naar boven. Gelukkig hebben we de nodige lampen koplampen en waka waka lampen mee.

Boven staan Anne, Katja en Géraldine aan een hut met een oudere dame die blijkbaar een astma-aanval heeft.  Marilyn heeft een puffertje bij de hand en dit help de dame heel veel.  Aan de zoon wordt op papier gezet wat hij moet halen in een apotheek, al zal de man wel heel ver moeten fietsen over zeer slechte wegen.

De chauffeur brengt ons veilig terug naar Gombe-Matadi, voor het avondmaal, een frisse Primus en de terugkeer naar ons “klooster”.  Het is duidelijk dat iedereen de nachtrust nodig heeft.  In een mum van tijd is het stil in onze slaapvertrekken.  Alleen ik maak nog vlug het verslag van een mooie zondag in Gombe-Matadi.

 

Maandag 23 mei 2016

Iets vroeger uit de veren omdat er om 8 uur reeds vergadering is van de staf van het ziekenhuis in Gombe-Matadi.  Onze medische groep is daarbij aanwezig .  Er wordt stevig gediscussieerd over het al dan niet verlenen van voeding aan patiënten, vooral moeders, die geen familie hebben die voedsel brengt.  Uiteindelijk zegt de hoofdgeneesheer dat het humane primeert op het financiële en dat er voeding moet gegeven worden als men bemerkt dat patiënten geen voeding krijgen.  Ondervoeding kan immers nadelige gevolgen hebben voor moeder en kind.

 

 

Na een aantal foto’s genomen te hebben gaat onze technische ploeg aan het werk voor het maken van de tweede dakgoot.  Het probleem is wel dat er in de onmiddellijke omgeving geen Brico, Hubo of soortgelijke zaak is waar men materiaal en materieel kan kopen.   Zou blijken de meegebrachte metaalschijfjes vlugger de deur uit te vliegen dan verwacht.  Er zijn schijfjes te bekomen doch dit op 30 km van Gombe-Matadi via een weg waar je wel 3 uur over doet.

Dit wordt een werkje voor morgen want vandaag is er geen jeep beschikbaar.  De chauffeur brengt Géraldine en Dr. Alex naar Kisantu. Morgen is de jeep terug .

Anne start daarna de opleiding van de geneesheren uit Tsimanti om hen met het echografietoestel te leren werken. Ze komt vlug tot de conclusie dat deze heren heel vlug leren en zeker op korte termijn heel wat info zullen kunnen geven aan zwangere vrouwen op basis van de gegevens die het toestel hen kan geven.

Met Marilyn mag ik in de operatiezaaltjes een zeer eenvoudig middel aanbrengen om de naalden na gebruik op veilige manier op te bergen.  In een doorgesneden PVC-buisje dat aan de muur wordt bevestigd past perfect een plastiek waterflesje van 0,5 liter.  Als dokters en verpleegkundigen de gebruikte naalden daarin deponeren is er minder risico op ongevallen met gebruikte naalden.

Dr. Jean-Paul zou graag een filmpje hebben van het ziekenhuis . Ik start een aantal opnames doch zijn doelstellingen zijn voor mij niet duidelijk .  Ik kan natuurlijk gebouwen aan de buitenzijde filmen doch daarmee geef je het hart van het ziekenhuis niet mee. Daarvoor moeten er mensen in beeld komen. Een werkje voor de komende dagen.

Na het middagmaal werken Dries en Robrecht verder aan de dakgoot . Ik besluit om met de moto (als passagier)  een tocht te maken naar het gezondheidscentrum van Noki.   Ik was er twee jaar geleden en had toen een aantal foto’s genomen die ik had laten afprinten.  Dries wou vooral weten hoe het watersysteem daar in elkaar zit.

Na wat onderhandelen met de motortaxi-bestuurders kom ik tot de prijs van 7000 Franc Congolais om heen en weer te rijden naar Noki.   Tijdens de eerste kilometers krijg ik het toch af en toe warm wanneer de bestuurder stevig gas heeft op een zanderig en met putten en kloven bedeeld parcours.

Alles went echter en zo krijg ik ook vertrouwen in de bestuurder van de motor die bijzonder behendig is in het ontwijken van hindernissen en ruim anticipeert op putten of andere obstakels op de weg.

 

 

Aangekomen in het gezondheidscentrum wordt komt één van de drie verpleegkundigen naar mij toe. De foto’s van twee jaar terug doen het ijs breken.  Hij toont mij het centrum van A-Z met alle uitleg over de regenwaterput.  Er is geen elektriciteit . Ze behelpen zich met petroleumlampen.  Ze hebben wel nieuwe matrassen gekregen . Er staan een aantal nieuwe bedden en een nieuwe bevallingstafel. De muren in de bevallingskamer zijn hier zelfs bezet met witte faience.

Ik beloof hen terug te komen, mogelijks morgen reeds met een lamp en wat ik nog kan bekomen.  Ze hebben allemaal begrip voor het feit dat ik niet zomaar dingen uit mijn hoed kan toveren.

Op de terugweg vraag ik mijn “chauffeur” of hij af en toe wat trager kan rijden omdat ik dan iets wil filmen.  Hij doet het perfect.

Waar ik maar niet genoeg van kan krijgen, of is het iets waar men helemaal niet aan went is het geroep en gezwaai van kinderen en volwassenen wanneer een blanke persoon voorbij hun huis (hut) rijdt.  Telkens hoort men dan, minstens uit meerdere kinderstemmen tegelijk : “MOUNDELE” wat betekent of overeenkomt met “ Hallo Blanke “.

Bij terugkeer in het ziekenhuis is de tweede dakgoot in orde gebracht . Morgen moeten we absoluut wat materiaal kunnen kopen om de zaken af te werken.

Na het werk hebben we recht op een pintje. Samen met papa Michel, de chef van de technische dienst, zijn zoon Jacques en nog een medewerker Deboté, gaan we naar het dorp.  Ons pintje is nog maar pas besteld of ook onze dames komen toe.  Zij hadden in de vooravond nog een vergadering op initiatief van een ondernemende dame Majolie die werkt aan de emancipatie van de vrouw.  Zij hebben allen een tuintje en vragen nu of zij wat materiaal kunnen krijgen.  Morgen zien we wat we kunnen doen.

Tijdens ons cafébezoek laat ik mijn camera wat beelden projecteren op een bijna witte muur. Op korte termijn staan er zeker 30 kinderen bij ons .

Na het avondmaal gaan we te voet terug naar “ons klooster”.  Het valt wel op dat er veel verkeer is (naar Congolese normen) omdat velen onderweg zijn naar Nkamba (op 23 km) omdat daar morgen de “Kerstdag  van de Kimbangisten” wordt gevierd .  Overbeladen vrachtwagens met een massa mensen er bovenop,  busjes mercedes en ford transit die met ijzerdraad worden samen gehouden maar waar het “zwart van het volk” zit (bij wijze van spreken).

 

Dinsdag 24 mei 2016

Vermits de jeep nog niet terug is uit Kisantu wordt het een mooie ochtendwandeling naar het huis van Dr. Lucien voor het ontbijt.  Toch is elke ochtendwandeling ook een verrassing want steeds ontmoet je mensen die een eindje met je mee wandelen of je begroeten.  Er is nog steeds heel veel verkeer naar Nkamba voor het kerstfeest van de Kimbangisten.  Sommigen beweren dat er zeker 2500 mensen zullen zijn. Deze morgen kreeg ik in een winkeltje waar ik een flesje water kocht de melding dat er zeker 100.000 mensen zullen zijn en dat ze van Europa en Amerika komen om er zeker bij te zijn .

Na het ontbijt zijn er een aantal operaties gepland en Dr. Jean-Paul, die graag een filmpje wil van het ziekenhuis heeft mij in samenspraak met Dr. Anne toestemming gegeven om wat beelden te nemen tijdens een operatie.    Normaal starten de operaties om 9 uur maar ….er is geen elektriciteit. Dus operatie wordt uitgesteld tot er weer elektriciteit is .  In het AZ St. Jan zou dit voor een opstand zorgen.  Hier is men rustig en wacht af. Op het moment dat er terug elektriciteit wordt geleverd is iedereen paraat om aan de slag te gaan.  De eerste operatie is al het ware een fluitje voor een cent. Een simpele appendix operatie . Voor mij is het indrukwekkend, dokters in groene operatieshort, lampen.  Marilyn doet inmiddels het nodige om alle operatieverpleegkundigen en de geneesheren kennis te doen maken met de monitor waar men hartslag, bloeddruk en ademhaling kan controleren.  De geneesheren zijn zeer enthousiast.  Ik neem wat sfeerbeelden en verdwijn.

 

De dokters vatten echter ook een tweede operatie aan die wel 3 à 4 uur zal duren.  Het betreft een dame die reeds geruime tijd een baarmoederhalskanker heeft maar daarvoor nooit eerder behandeld werd.  Nu wordt de baarmoeder verwijderd en zoveel mogelijk alle sporen van kanker.  Bij ons zou dit behandeld worden met radiotherapie maar dit is hier helemaal niet aanwezig.  Tijdens de operatie valt de elektriciteit terug uit. Gelukkig is er weer de waka-waka-lamp die voor het nodige licht kan zorgen .   De waka-waka-lamp die uitgevonden werd na de aardbeving in Haïti om kinderen verder te laten studeren met een lamp die op een petfles kan geschoven worden, is een wondermiddel voor Afrika. Je laat de lamp met zijn zonnepanelen opladen in de zon en ’s avonds heb je er volle nut van.  Bovendien is het zo dat wanneer je een waka-waka-lamp koopt je het oorspronkelijke maar ook andere projecten steunt.  Je koopt een waka-waka en zij geven een ander weg.  www.wakawaka.com.

Tegen de middag verwachten we de jeep terug uit Kisantu maar … die komt maar niet af zodat we geen inkopen kunnen doen voor afwerking van de waterreservoirs.  De winkels  op de N1 zijn open tot 15 uur. Wanneer de chauffeur bij ons komt om 14 uur is de tijd om te vertrekken verstreken.  De technische ploeg en ikzelf zijn wat teleurgesteld want onze plannen vallen wat in het water. En dan komt er nog een vervelende telefoon naar Marilyn vanuit Kisantu.   Memisa en de Belgische ambassade zeggen dat we donderdag beter niet door Kinshasa rijden en er beter zouden zijn op woensdagavond omdat er voor donderdag protestbetogingen aangekondigd zijn tegen het voornemen van president Kabila om de verkiezingen uit te stellen voor onbepaalde tijd zodat hij langer president kan blijven.   Ik ben van oordeel dat er nogal vlug gepanikeerd wordt en stel onze groep voor om niet in te gaan op de vraag van Memisa om vroeger naar Kinshasa terug te keren. Er is duidelijk twijfel.  Ik informeer bij een man van 76 jaar die in het ziekenhuis voor de administratie werkt  .  Hij volgt de actualiteit via de radio en zegt mij dat er volgens hem geen rellen zijn, wel heel veel discussie.  De chauffeur daarentegen is van oordeel dat we beter luisteren naar de signalen van de Belgische Ambassade en beter vroeger naar Kinshasa zouden terug keren.  Hij is wel bereid om morgen om 6 uur naar Mbanza-Lungo te rijden waar we kunnen inkopen doen voor het project, terug te komen en pas na de middag via Kisantu naar Kinshasa te rijden.   Even na 16 uur belt Géraldine mij op en zegt dat zij bij Memisa en de Belgische ambassade van oordeel zijn dat we beter tijdig terug in Kinshasa zijn.  Ik vertel haar dat wij absoluut nog boodschappen moeten doen en pas dan naar Kisantu en Kinshasa kunnen rijden omdat ik echt vrees dat het opgebouwde werk er binnen het jaar nog steeds zal uit zien zoals we het gelaten hebben.   Géraldine is akkoord en samen met de chauffeur besluiten we om er morgen een echt zware dag van te maken, om 6 uur vertrekken naar Mbanza-Lungo, terug komen en om 14 uur vertrekken naar Kisantu en Kinshasa, iedereen is akkoord.

In het ziekenhuis plaatsen we nog een nieuw stopcontact ter vervanging van een oud loshangend stopcontact.  Dit is niet eenvoudig want de stroom mag niet onderbroken worden dus… het is werken aan elektriciteit zonder de spanning weg te nemen.  Niet echt verantwoord maar…nood breekt wet.

Om 17 uur is er een kleine ceremonie gepland in het ziekenhuis omdat de geneesheren vanaf morgen een bijscholing volgen.  Dr. Jean-Paul vertolkt zijn ervaring vanuit Congolese zijde en ik mag namens onze delegatie hen bedanken voor de goede samenwerking en hen beloven dat er volgend jaar zeker een nieuwe delegatie zal komen.  Er worden van onze kant nog wat goederen verdeeld. Vooral kledij en wat balpennen, iedereen is zeer blij!

Om 19 uur is het afscheidsfeest gepland naast de woning van Dr. Lucien.  Dit feest wordt van ’s morgens vroeg voorbereid . Tijdens ons ontbijt wordt een geit geslacht en wordt op het vuur gelegd om te verbranden.  Kippen worden versneden, look gesneden, gember mooi gepeld, zachte aardappelen versneden (les patates douches),  bananen worden klaargemaakt om gebakken te worden.

Het vuur voor de BBQ wordt om 10 uur ’s morgens aangestoken en tegen de middag is alles gebakken en gebraden.   Van één iets mag je zeker zijn…. Het vlees zal doorbakken zijn, al heeft het tijdens de maaltijd niet meer zo warm.

En dan … dan is het feest met bier, suikerhoudende dranken, sangria in brik en de maaltijd van geit, kip, bananen, aardappelen en uiteraard “le fou-fou” (de bereide maniok).   Tijdens de receptie (of het wachten op de start van de maaltijd) krijgen wij wel honger en we hebben nog wat vanuit België meegebracht cashewnoten en een Chorizo-worst.  Alles wordt verdeeld onder de genodigden en dit valt goed in de smaak.  Er is ook muziek voorzien, een echte disco met gelukkig vooral Congolese muziek.  Jammergenoeg wordt het feest onderbroken door weeral een elektriciteitsonderbreking. We maken echter van de nood een deugd en samen met de inmiddels toegestroomde kinderen wordt er gezongen.  Van zodra de disco terug elektriciteit krijgt gaat de muziek en de dans weer van start.  Bijzonder leuk, jong en minder oud, goede en slechte dansers, arm of minder arm, gewassen of niet gewassen,  mooie of gescheurde kledij,  zwart of blank, het doet er eigenlijk echt niet toe, iedereen beweegt op de klanken van de muziek.   Misschien is dit ook één van de redenen waarom zwart-Afrika en in het bijzonder Congo mij zo blijft aantrekken.

Om 22.30 uur neemt Dr. Jean-Paul het woord. Hij bedankt iedereen en zegt dat het feest uit respect voor de gasten nu zal stoppen. Onvoorspelbaar…iedereen legt zich daarbij neer en de zeker meer dan 100 mensen vertrekken.  De verantwoordelijken voor het feest beginnen tafels en stoelen te stapelen .  Op heel korte tijd is er niets meer te merken van dit volksfeest.

Dr. Jean-Paul zegt mij dat dit de enige methode is want zolang er bier en muziek is zou men blijven feesten tot ’s morgens vroeg .  Waar heb ik dit nog gehoord.

 Woensdag 25 mei 2016

Wanneer de wekker om 5.45 uur zijn klanken laat weerklinken in mijn kamer besef ik ten volle dat het een bijzonder korte nacht is geweest.  Ik wil echter absoluut met Robrecht en Dries naar Mbanza-Ngungu om materieel in te kopen.  Ik vrees immers wanneer het materieel er niet zal zijn, het opvangsysteem voor regenwater er een jaar later nog steeds ongebruikt zal staan.  De chauffeur is stipt aanwezig om 6 uur en onmiddellijk gaat met een stevig tempo richting Mbanza-Ngungu gelegen aan de N1 – Kinshasa – Matadi.

Het valt ons op hoeveel wagens en vrachtwagens, ook bussen met een defect langs de weg staan. Vaak is het bandenpech maar we zien ook veel gebroken assen.  Sommige mensen hebben de nacht doorgebracht in de wagen of voor anderen net naast de vrachtwagen.  Waar bij ons een systeem van  24u/24 u – 7 dagen op 7 bijstand wordt voorzien voor alle automerken al dan niet via Touring of VAB moet men hier soms dagen wachten om bijstand te krijgen.

Aangekomen in Mbanza-Ngungu vinden we in een winkel vlug wat materiaal (schoppen, harken en machettes ) voor de vrouwengroep van mama Majolie die graag wat meer groenten zouden kweken. Het vinden van de verbindingsstukken om de waterreservoirs aan te sluiten op de kraantjes binnen in de gebouwen lukt echter niet of slechts gedeeltelijk.   We kopen wel nog een pak stopcontacten en schakelaars zodat de werklieden daar kunnen zorgen voor een meer veilige elektrische omgeving.

Op de terugweg stoppen we nog eens in het “Centre de Santé” van Noki, waar ik eerder met de moto naar toe reed.   Ik had er een Waka-waka en een snoepje voor de kinderen beloofd.  Belofte maakt schuld.  En hiermee zijn deze mensen ook weer  goed geholpen want door de lamp zal het niet meer nodig zijn bevallingen te doen met de petroleumlamp.

Terug naar Gombe-Matadi waar we tijdig aanwezig zijn om de gekochte goederen te  verdelen en een debriefing te houden met de staf van het ziekenhuis. Er is veel enthousiasme . Zij kijken al uit naar een nieuwe groep die volgend jaar kan komen.  Wij zullen mensen moeten warm maken en hen duidelijk maken wat er van hen verwacht wordt.  In elk geval zijn de beide partners het er over eens dat het ziekenhuis van Gombe-Matadi sterker wordt door de samenwerking met AZ St.Jan .

Na het middagmaal vertrekken we, vlug onze kamer leeg maken, de bagage boven op de wagen en nu richting Kinshasa met een kleine tussenstop in Kisantu om Géraldine van Memisa op te pikken. Ook de zusters in Kisantu zeggen dat het beter is dat we al in Kinshasa zijn wanneer mogelijke onrusten zouden uitbreken.

De tocht over de N1 is bijzonder onveilig.  Fietsers, voetgangers, moto’s ,wagens, vrachtwagens die soms rijden, soms stil staan, al dan niet  voorzien van een verlichting kruisen ons pad.  Het is merkwaardig hoe onze chauffeur bij dit alles zeer rustig blijft.

Kinshasa binnen rijden is zeker geen lachtertje.  De vrachtwagens mogen de stad niet binnen na zonsondergang en ze staan langs en op de weg te wachten tot de zon opnieuw zijn werk doet.

In ons verblijf bij Pater Florimond worden we verwend.  Er is airco op de kamer, er stroomt warm water door de douchekraan en er is een maaltijd met lekkere frietjes en mayonaise.  Zouden we dan toch Belgenland naderen?

Donderdag 26 mei 2016

Gisteren spraken we af dat er geen uur zou bepaald worden om op te staan. Toch ben ik om 7.30 uur wakker.    Tijd om een goede douche te nemen met warm water, gisteren was er geen tijd om te scheren. Vandaag daarentegen kan ik me echt glad scheren.

Om 8.30 uur is iedereen weer op post en wordt een uitgebreid ontbijt genomen met kaas en spiegelei.   We verlangen allemaal om de stad in te trekken maar …Géraldine belt met de verantwoordelijken van  Memisa en daar bevestigt men dat we vandaag beter binnen blijven.

Er zou vandaag een grote betoging plaats vinden in de stad tegen president Kabila en vooral tegen de beslissing van het Grondwettelijk Hof waaruit moet blijken dat hij niet verplicht zou zijn om nu verkiezingen te organiseren . Op die manier kan hij langer aan de macht blijven.  Er zou ook een tegenbetoging zijn voor de aanhangers van Kabila.  De gouverneur van Kinshasa heeft reeds gemeld dat hij de scheiding tussen de beide betogingen niet kan verzekeren.  De veiligheid wordt niet gegarandeerd dus …. binnen blijven.

We maken onmiddellijk van de nood een deugd. We zetten ons allemaal rond de tafel om het gesprek met Memisa voor morgen goed voor te bereiden.  Er worden twee powerpoint presentaties gemaakt met een verslag van onze reis maar ook met een pak vragen voor Memisa. Hopelijk komen er morgen duidelijke antwoorden.

We zijn voor deze avond uitgenodigd door Eric Van Beveren, attaché in de Belgische Ambassade. Hij nodigt ons uit in de ambtswoning met zicht op de Congo-stroom.  Mijn mooiste broek heeft tijdens deze tocht zijn beste tijd gehad.  Gescheurd bij één of andere klimpartij .  Ik laat vlug mijn hemd en een broek strijken omdat ik toch wat deftig uit de hoek zou kunnen komen.

Rond 17 uur komt het signaal dat we opgehaald zullen worden.  De stad is vrij, alle betogingen zijn achter de rug.  In Kinshasa zou er wel één dode en enkele zwaargewonden gevallen zijn als gevolg van gebruik van vuurwapens, wellicht door de politie. Andere bronnen spreken dan vooral van gewonden aan de kant van de politie. In Goma zouden er meerdere doden gevallen zijn.  Hopelijk is morgen alles rustig zodat we nog iets van de stad kunnen zien, eventueel wat inkopen kunnen doen en tijdig in de luchthaven geraken.

Wie de actualiteit over Congo wil volgen kan steeds terecht op www.radiookapi.net  . Dit is de radio die o.a. door de Munesco (U.N.) wordt gesponsord en die probeert juiste informatie te verspreiden. We rijden met twee wagens van Memisa naar de woning van Eric Van Beveren.  We worden er goed ontvangen met zicht op de Congo-rivier.  Zeer vriendelijke mensen Eric, zijn echtgenote Christine en hun drie kinderen Dirk, Bruno en Annelies. Naast onze groep waren er ook mensen van Handicap-International, van het Antwerpse instituut voor tropische ziekten, de wereldbank …zeg maar een internationaal gezelschap van een 30 personen. Aangenaam, lekker en interessant zo’n avond. Omstreeks 23 uur zijn we terug in hotel “Florimond” voor de laatste nacht in Kinshasa.

nog enkele foto’s:

KATJA GEEFT BIJSCHOLING o.a. over de Kangoeroemethode voor vroeggeboren kinderen.

Dries, bij de boom in het bos dat vooral voor ons werd geveld. Er worden planken van gemaakt in de technische school waarna wij ze kunnen gebruiken om een dakgoot te maken aa